Harmonica-economie vraagt aanpassingsvermogen van ondernemers

Om met de harde feiten te beginnen: er is weinig geruststellends aan onze huidige maatschappelijke en economische situatie. Open… dicht… open… dicht: met de lockdowns maakt corona van onze economie een trekharmonica. Ongelijktijdige vraag- en aanbodschokken remmen de economie. Samen met de oplopende inflatie is dat een lastige combinatie.

Economie als harmonica
Na de eerste coronagolf ging de economie weer vol open. Gevolg: haperende waardeketens. Producenten kunnen niet tijdig in de piekbehoefte voorzien en de (zeevaart)logistiek is wereldwijd ontregeld. ‘Just in time delivery’ met lage voorraadniveaus blijkt een ingewikkelde keerzijde te hebben. Levertijden worden langer, producten worden duurder. Dit alles staat nog los van het tekort aan arbeidskrachten. Voor bepaalde sectoren lekt omzet weg naar Oost- en Zuid-Europa. Afnemers zoeken elders hun (goedkopere) heil.

Hadden we de lockdowns achter de rug, dan zouden we volgens de experts na één tot twee jaar weer een normalisatie mogen verwachten. Echter, de besmettingen lopen weer op en er zijn weer lockdown-achtige maatregelen nodig. Hoe langer dat duurt, hoe groter de frictie in de productieketens en hoe groter ook het prijsopdrijvende effect.

Inflatie: piek of hoogvlakte?
Dat brengt ons bij de grote vraag: wat doet de inflatie? Is de opleving van de inflatie tijdelijk of structureel? De inflatie in de eurozone is gestegen tot 4,9% op jaarbasis. In Nederland ligt de inflatie zelfs op 5,9%, het hoogste niveau in de afgelopen 40 jaar! De centrale banken FED en ECB manen tot rust, maar kunnen daar steeds moeilijker woorden aan geven. FED-voorzitter Jerome Powell stelde op 30 november dat we het woord “tijdelijk” maar niet meer moesten gebruiken, omdat het voor iedereen iets anders betekent. Markten reageerden gealarmeerd. De kans bestaat dat dit een self fulfilling prophecy wordt.

Kortom: een geremde economie en een hoge inflatie. Kijkt het stagflatiespook om de hoek? In dat geval kunnen de centrale banken met alleen de rente als belangrijk instrument het nooit goed doen. Onzekerheid troef.

Waar doe je nu wijs aan als ondernemer?
Om met organisatiegoeroe Jim Collins te spreken: A. zie de feiten onder ogen en B. hou vertrouwen in betere tijden. Niet door af te wachten, maar door te doen!

De ene sector is de andere niet en het ene bedrijf wordt veel harder geraakt dan het andere. Tegelijkertijd zien wij als NLInvesteert dat een aantal ondernemers, ongeacht de sector waarin ze actief zijn, op vier thema’s actief hun strategie aanpassen. Wat ons betreft is dat een goede leidraad voor alle ondernemers:

  1. Do it yourself. Reduceer je afhankelijkheden in de keten. Onderzoek wat je zelf kan doen en bouw sterke allianties met leveranciers. Zo verlegde een leverancier van elektronica zijn productie en assemblage van China naar Europa. Duurder, maar wel dichterbij en met meer grip.
  2. Cash is king. Wees zuinig op je liquiditeiten. Altijd, en nu zeker. Om te overleven én om kansen te kunnen benutten als die zich voordoen. Voorzie je een financieringsbehoefte? Informeer je dan nu! De kans dat rentes verder oplopen, is namelijk reëel. Ook langlopende kredietovereenkomsten (over)sluiten, waarbij de actuele lage rente wordt vastgelegd, kan verstandig zijn.
  3. Sell costs. Wees transparant richting klanten over de extra kosten van productie en logistiek en benadruk je commitment om je kwaliteit op peil te houden. Koffiespecialist Simon Lévelt rekende zijn klanten onlangs voor dat de transportkosten zijn vertienvoudigd door het tekort aan zeecontainers en schepen. Samen met de hogere prijs van koffiebonen, gas en verpakkingsmaterialen stijgt de prijs van een kop koffie met 1,4 cent. Maar daarvoor krijg je dan wel nog steeds eerlijke koffie van premiumkwaliteit. Kijk, zo verkoop je kosten!
  4. Be flexible. Met name in je arbeidskosten. Dat kan met een flexibele zzp-schil, maar ook met mensen in loondienst. Zo organiseert een lokale horecaondernemer met drie zaken een samenwerking met regionale zorgverleners. Zijn klant-/mensgerichte team kan zo op tijdelijke basis ook betaald ingezet worden bij onder andere verzorgingstehuizen om daar de piekbelastingen en de (structurele) tekorten aan medewerkers op te vangen. Het personeel waardeert zijn creativiteit en inzet: gelukkig geen ontslagen. De kosten zijn (grotendeels) gedekt en de ondernemer behoudt zijn personeel voor betere tijden.

    Volgens Jim Collins heb je als ondernemer in lastige tijden zoals deze twee dingen nodig: ‘faith’ en de competentie ‘to face the brutal facts’. Die gaan hand in hand in de strijd tegen valse hoop. Check hier zijn website om zijn ‘good to great’ en ‘build to last’ concepten nog eens tot je te nemen.

Deze bijdrage is geschreven door Dirkjan Takke van onze partner NLInvesteert
Als financieringsregisseur bieden zij een breed palet aan financieringsmogelijkheden: bancair en non-bancair, met een netwerk aan private investeerders. (NLInvesteert | nlgroeit – Maakt ondernemers groter)